اخوی راد، سید محمد باقر

امینی کافی آبادی،‌ محمود

حائری شیرازی، محی الدین

خرازی، محمد حسین (ناصر)

دین پرور، سید جمال الدین

صافی گلپایگانی، لطف الله

تألیف و تولید توسط مؤسسه

اگر علامه آدم بود و ما هم
چه فرقی هست بین این دو آدم
یکی دریا سپردن کرد با پا
یکی پیمود با کشتی ره یم
یکی در بند تسلیم و رضا بود
یکی در بند هر افزون و هر کم
یکی هردم گل اخلاص بو کرد
یکی روی و ریا آورد هردم
یکی ازخودگذشتن کرد پیشه
یکی پیوسته زد از خویشتن دم
یکی گفتار و کردارش یکی بود
یکی حرف و عمل شد دور از هم
یکی بر زاد عقبی اهتمامش
یکی اسباب دنیایش فراهم
بلی علامه را در دل یقین بود
ولی ما را یقین نگذشت از فم
مرداد ۱۳۸۴

شعر آقای سیدمهدی صدرالحفاظی۳

روزی ازآنجاکه مرا غم گرفت
دل هوس دیدن آدم گرفت
یک نفَس از نفس بگشتم جدا
آه و فسوسم ره تارم گرفت
زیر همین گنبد نیلوفری
کیست دل از نفس فراهم‌گرفت؟
سر به تکلف ننمودی فرود
یا به تعلق سر خود خم گرفت؟
بود به هم‌پایۀ هر قله‌ای
لیک خود از ذره بسی کم گرفت
محضر او بود به دور از فریب
پایۀ اخلاص چه محکم گرفت
این‌همه را خصلت علامه بود
شهرت او جملۀ عالم گرفت
زیست به‌آزادی و آزاد رفت
تا به‌سلامت ره خرم گرفت
چون که از این گنبد گردون گذشت
جامعۀ مدرسه ماتم گرفت
جامۀ غم بر تن یاران نشست
مرثیۀ ماتم او دم گرفت
مرداد ماه ۸۳

شعر آقای سیدمهدی صدرالحفاظی۲

باسمه تعالی
مرد مردان مرد، علامه
یکه و تک‌نورد علامه
در ره تربیت به هر امکان
منحصر شد به فرد علامه
هم که علامه بود و عامل بود
آنچه را گفت کرد علامه
درد دین داشت یک قدم ننشست
هر زمان در نبرد علامه
راه دشوار تربیت پیمود
به جهان پشت کرد علامه
در نشیب و فراز یکسان بود
خود نشد گرم و سرد علامه
از همان دورۀ شکوفایی
تا که شد سال‌خورد علامه
بی‌صدا و خموش می‌جوشید
زیر این لاجورد علامه
بود او باغبان باغی خوش
تا بپرورد وَرد علامه
باغ‌های دگر به بار آورد
پرثمر زین شگرد علامه
زنده می‌کرد مکتب شیعه
با چنان شایورد علامه
با رحیلش به صد فسوس آورد
دل یاران به درد علامه
حالیا ای تمام فرزندان
ننگرد باغ زرد علامه
دست بر دست هم که دارد چشم
از همه فردفرد علامه
وای فرهنگ شد یتیم او رفت
مرد مردان مرد علامه

شعر آقای سیدمهدی صدرالحفاظی۱

بسم الله الرحمن الرحیم
آرمانی شگرف، همتی پایدار
دین و ایمان و علم در دلش برقرار
مرد تقوا و حلم عارف هوشیار
سینه چون آسمان همچو کوه استوار
بی‌تکلف نشست روی خاک زمین
با صبوری نهاد پایۀ علم و دین
***
در راه هدی ز یار اندک مهراس
چون حشر حقیقت است اینک مهراس
***
در جهان خودی از خدا دم‌زدن
در کویر سیاه حرف آدم زدن
خواب صدساله را پاک برهم‌زدن
زخم مهتاب را باز برهم‌زدن
خواند همچون کمیل خطبۀ متقین
با صبوری نهاد پایۀ علم و دین
باوقار و متین، ساده، پیراسته
از تعلق به این خاک دون کاسته
بی‌تمنا ز خلق فارغ از خواسته
هیبت خویش با خنده آراسته
در ره تربیت گشت مسندنشین
با صبوری نهاد پایۀ علم و دین
***
علم است و عمل شیوۀ مردان بزرگ
هر لحظه غنیمت است در راه سترگ
***
با حضورش عیان شور هنگامه شد
بر تن تربیت بهترین جامه شد
درد دین داشتن برترین چامه شد
مدرسه معنی فکر علامه شد
گشت توفیق حق همتش را قرین
با صبوری نهاد پایۀ علم ودین
***
با نظم توان همیشه پیروزشدن
در بزم عمل شمع شب‌افروز شدن
***
آیه‌های کتاب بر لبانش مدام
اهل‌بیت نبی اسوۀ او تمام
از حدیث علی بود او را مرام
از سرِ بندگی یافت راهش قوام
جان و تن بسته در بند حبل‌المتین
با صبوری نهاد پایۀ علم و دین
***
بنیاد نهاد خود نهاد علوی
یک پرده ز معنی جهاد علوی
***
غربت مهدوی فکر روز و شبش
نصرت اهل‌بیت واجب مذهبش
سوز دین در دلش ذکر دین بر لبش
یاری شیعیان برترین منصبش
آرمانی نگاه در عمل راستین
با صبوری نهاد پایۀ علم و دین
***
آیینۀ دانش و عمل شد در خاک
از روح بلند او به حیرت افلاک
***
نیمه‌قرنی خلوص، راستی، بندگی
نیمه‌قرنی چو مهر مهر و رخشندگی
نیمه‌قرنی چو سرو سبز و پایندگی
نیمه‌قرنی حضور، شور و بالندگی
جمله توفیق حق جمله عزمی چنین
با صبوری نهاد پایۀ علم و دین
***
علامه اگرچه رفت راهش برپاست
بنیاد بزرگ علوی خانۀ ماست
۲۰مهر۱۳۸۵

شعر آقای علی توکلی

بسم الله الرحمن الرحیم
هم‌سفر آفتاب
مهر سپهر ادب و دین و داد
اختر روشنگر راه سداد
عارف وارستۀ اهل‌نظر
عالم والاگهر پاک‌زاد
دیده فروبست از این خاکدان
حضرت علامۀ نیکونهاد
شیخ علی‌اصغر کرباسچی
کو ز ازل دل به جهان‌دار داد
بندۀ محبوب خدا بود و شد
یار علی در ورع و اجتهاد
سرو خرامان گلستان دین
قطب بلند‌اختر مردان راد
دل چو ز دنیای فریبا برید
در ره تسلیم و رضا پا نهاد
قلعۀ مستحکم ارشاد را
نیز به بازوی محبت گشاد
یافت از او رسم وفا آبرو
خطِ شرف یافت از او امتداد
ماه شب‌افروز و همای خرد
ابر گهربار و فروغ فؤاد
روز در اندیشۀ گل‌پروری
در سحر از عطر دعا بود شاد
بود وفادار و فداکار بل
چشمۀ ایثار و نسیم وداد
نطفۀ اخلاق و خلوص و کمال
یافت به دل‌ها ز دمش انعقاد
در غم فقدان جگرسوز او
جلوه‌گر آمد هنر اتحاد
صدق و صفا بود از او وام‌دار
زنده شد از فکرت او اعتقاد
در ره دین عمر به سر برد و کرد
در ره بیداری انسان جهاد
بود همو هم‌سفر آفتاب
بود همو هم‌نفس بامداد
راه صلاح آمد از او پایدار
بست در فسق و فجور و فساد
شمع هدایت شد از او شعله‌ور
گشت از او سوق ضلالت کساد
بزم صفا رونق از او یافته
سوخته زو خاروخس ارتداد
بنده شد و زندۀ بیدار شد
زیور علم آمد و زین عباد
روشن از او چشم و چراغ امید
خرم از او گلشن توحید و داد
معرفت‌آموز هزاران گهر
آن‌که چو او مادر گیتی نزاد
پرورش جان و روان کارساز
آمده از بینش آن زنده‌یاد
بود مریدان خداجوی را
پیر و پدر، مرشد و شیخ و مراد
پند حکیمانۀ او رهگشا
توشۀ باارزش روز معاد
رو به خدا حامد شوریده گفت:
سایۀ لطفش ز سرم کم مباد
۸تیر۱۳۸۵

شعر آقای علی‌رضا میرزایی (حامد)

بسم الله الرحمن الرحیم
درس اخلاق علامه
بشنو از من چون حکایت می‌کنم
درس اخلاقش روایت می‌کنم
درس اخلاق یکی استاد دین
وان چه دینی دین اسلام مبین
درس اخلاقش اثرها می‌نمود
ساعتی در هفته بیش‌وکم نبود
بود شیرین درس اخلاقش چنان
ما همه مشتاق آن نیکوبیان
با بیان منطقی و بس روان
جمله اخلاقش شده در روح و جان
با بیانی ساده می‌گفت او سخن
روح و جان می‌داد صیقل از محن
گرچه علامه یقین استاد بود
ذره‌ای در وی خودی هرگز نبود
بامحبت بود و بااخلاص و شاد
از خدا می‌گفت و پیغمبر زیاد
او تسلط داشت بر احکام دین
وی همی گفتا ز روز واپسین
از بقای روح پر شد گوش جان
شد زلال گفت او اندر روان
دائماً هشدار می‌داد او به ما
حق مردم را نمی‌بخشد خدا
مال مردم را اگر کردی تلف
ضامنی جبران کنی گردی خلف
تو خدا را دائماً حاضر بدان
جمله بر اعمال خود ناظر بدان
ذره‌ای گر بد کنی بینی همان
ذره‌ای خوبی ببینی هم‌ چنان
گر کسی تکلیف واجب ترک کرد
شایدش یزدان ببخشاید به مرد
لیک هرگز حق ناس بخشوده نیست
در قیامت از عذاب آسوده نیست
گر کنی ظلمی و حقی ناروا
عذر خواه و حق داین کن ادا
چون گذر بنمود از اعمال تو
در قیامت نیک باشد حال تو
خوش به‌حال آن‌کسی کاندر زمین
بر خدای خویش باشد جانشین
یار مردم باشد و یاری‌رسان
شر خود را بازگیرد از کسان
وقت تنگ است و فراخ است این کلام
کن سخن کوته جهان‌بین والسلام
۱۳۸۵

شعر آقای محمدمهدی جهان‌بین

بسم الله الرحمن الرحیم
چند سالی به تک‌وتا به همه رو کردم
از خودم دور شدم با دگران خو کردم
دست غیب آمد و ما را به سرایی بکشاند
که در آن خانه بسی لطف و صفا بو کردم
صاحبِ خانه دلم را به خود آهسته کشاند
تا که از دور زمانه به درون رو کردم
یک‌یک اندرز بگفتا که بیابم خود را
لیک در حاصل این کار بدو خو کردم
ظلمت دل که ز بیگانه و دنیا می‌شد
بهر نوری به شبانگاه بدان‌سو کردم
عاقبت ماند به دل نقش غریبی ز قریب
بی‌مثالش به مثالش دل خود خو کردم
گرچه در خاطرم آن است که بی‌خاطر باش
من به‌یادش به شبی خاطره‌ها خو کردم
هرچه او کرد برون‌کردنِ خود از خویش است
عطر این گل به تمنا من از او بو کردم
من ندیدم که کسی زمزمۀ خویش نکرد
من ندانم به ندارم به چه رو رو کردم
گفت در هیچ‌کسی هیچ نباشد ای دل
بود این عارف بی‌دل که به وی رو کردم
هستِ خود کرد فراموش مگر وقت مزاح
تا دلی تازه کند با دل او خو کردم
مرگ در هستی وی جای تحول می‌داشت
پس به هستش ز دل این غصه چو جارو کردم
گفت در عاقبت ای دوست به خود می‌پرداز
از همان نوع که در هستی او خو کردم
قدر خود دان که جهان را تو دگرگون سازی
زین سخن چشم ز عالم به فراسو کردم
گفت مردم به خیالی به خدا مشغول‌اند
خویش دریاب که این‌گونه نه من رو کردم
دوست می‌دار که پاینده و بالنده بود
من ازاین‌روی به مولای جهان خو کردم
داستانی‌ست که گر عاقبت خود یابی
از خودی سلب کنی هرچه که من خو کردم
یک دم آید که خودی را به خدا بازدهی
چشم و دل راست به نوری که بدان‌سو کردم
خانه شد خالی و مردان به غیوری رفتند
دل به تنهایی و عزلت به درون رو کردم
لب فروبستم و از ذکر نگشتم غافل
تا سحر را به سهر بر در دل خو کردم
مرد ره در پس خود دل به کسی وانگذاشت
زین سبب بیدل و دیوانه به ره رو کردم
گرچه می‌گفت که من رفتنی‌ام ای یاران
در دل از رفتن او باز هیاهو کردم
هر دری را که زدم از من بیخود خود خواست
دل مرا سوی دری خواند که من خو کردم
هرچه می‌گفت که روزی‌ست که بی‌خویشتنی
مر مرادی است مرا آنچه بدان خو کردم
عاقبت بین که ز هر بندگی آزاد بود
شد شعاری که به دل بسته بدان خو کردم
آید این پند به گوش دلم از صدق و صفا
که من از دام بلا دل به رضا خو کردم
گر رضا داشتی ای مردۀ دنیا هستی
هست باشی به شرافت که بدان خو کردم
باشد عالم از این دست نشیند در خواب
که منم خرّم از آن میر که دلجو کردم
حاصل این نکته که دیدیم یکی عارف خویش
به عمل گفت مرادم شد غیبی است که من خو کردم
یعنی علامۀ عشق است بدان عالی جاه
آن‌که آید به طلب دل به رهش رو کردم
چشم درساز وی از حلقۀ بر در می‌شد
دل که خالی ز هوا گشت بدو رو کردم
چون که مجنونِ ره دوست شدم اول راه
به مشامم همه‌جا کوی طلب بو کردم
ظلمت خویش به مصباح هدی بستم زود
نور بی‌نار چو دیدم همه‌جا رو کردم
چو ز پستی رجل بودن دونان رستم
هجرت و غار و پناه است بدان رو کردم
من نخواهم می و مستی و شرابی ممهور
باده نوشم به رضایش به کجا رو کردم
مرگ اگر خوش بود این عهد ببستم جانا
تا به پایش بنهم توبۀ چون او کردم
در سرِ حلقۀ رندان چو بخواهم بودن
تاب خود بسته به آن طرۀ گیسو کردم
نیست بهتر بر من زآنچه مرا باقی ماند
باغی از باقی الله که من بو کردم
شکر را چون به جزا روز دگر پاداش است
شاکری پیشه نمودم و بدان خو کردم
هر مصیبت که بدیدم غم مظلومم شد
صبر کردم به امامان ز خدا رو کردم
من نگفتم ز خود و نیست جز آنان در من
سال‌ها مُردم و با زنده‌دلان خو کردم
راهِ کوتاه همین است ز دل می‌جو راه
من به تحقیق بدین راه و روش رو کردم
دل چو عرش است و همان خانۀ یار
با توکل به خودش آبی و جارو کردم

شعر آقای مهرداد نوایی

بسم الله الرحمن الرحیم
من نگویم عقل را دیوانه باش
یا برون از کاخ و در ویرانه باش
هان تو ای دل با تو می‌گویم سخن
شو فرو اندر مِی و پیمانه باش
شهرِ جمله عاقلان ماتم سراست
راه صحرا گیر و بی‌کاشانه باش
ترک جان می‌کن تو بی‌پروا بسوز
در بر شمع از ادب پروانه باش
در طریقت کاهلی بخشوده نیست
در مرام عاشقی جانانه باش
سال ها باید شوی مرضی یار
صبر کن در صبر خود مردانه باش
گر ز شوق وصل یار آیی به شب
تا سحرگه بر در میخانه باش
گر که در بگشوده و راهت دهند
دنیی و عقبی بهل ویرانه باش
گر به سر داری تو سودای بهشت
رو برون از فکر آب و دانه باش
میکده‌ست اینجا بدان بازار نیست
سوی ساقی چون روی مستانه باش
در جمال یار تا حیران شوی
فارغ از هم کعبه و بت‌خانه باش
گر که آن مه غمزه‌ای کرد و برفت
در پی دیدار او دیوانه باش
می‌خرامد سویت ای دل تا که او
گو نشین بر تخت و صاحب‌خانه باش
می‌گریزد گر ببیند غیر را
ناز دارد او بسی رندانه باش
***
او یکی صاحب‌دلی فرزانه بود
از عجب پنداری‌اش افسانه بود
واصلی ره‌آشنا علامه نام
که برون از دهر و بی‌کاشانه بود
گام او هرگز نشد لرزان به راه
در ره عشق خدا مردانه بود
هر زمان میخانه را بگشوده دید
سوی ساقی می‌شد و مستانه بود
جنت و عقبی به یک غمزه فروخت
کی به فکر آب و فکر دانه بود
می‌بگفتا میکده بازار نیست
در برش هر دو جهان ویرانه بود
در دلش آن ماه چون خانه گزید
تیغ غیرت بر سر بیگانه بود
می‌پراکند او به تیغ اغیار را
این هنر در او عجب رندانه بود
چون جمال حق از او طاقت ببرد
بوسه زد بر شمع و چون پروانه بود
ترک سر کرد او و بی‌پروا بسوخت
زین سبب هم بی‌سرو سامانه بود
تو بدانستی چرا این ره سپرد؟
فارغ از هم کعبه و بت‌خانه بود
این همه شد تا که گیرد او غریق
همت والا ببین مستانه بود
قرن‌ها باید که دامان جهان
پرورد چون او که تک فرزانه بود
نور حق تابید بر رخسار او
در شب تار زمان دردانه بود
بی‌‌وضو بر گِرد این وادی مگرد
سالک این ره یکی علامه بود
۱۳۸۴

شعر یکی از شاگردان

باسمه تعالی
از وجودت مشعلی افروختی
در تو هرچیزی که دیدم تازه بود
از لبت هرچه شنیدم تازه بود
در وجودت هرچه دیدم سادگی
در نگاهت شعلۀ دل‌دادگی
باغ چشمانت پر از پروانه بود
دست تو گنجشک‌ها را لانه بود
قامتت پل بین خاک و آسمان
پیکرت گلزاری از رنگین‌کمان
در کلامت گرمی خورشید بود
آبشار آبی امید بود
چشم‌هایت نقره‌زار ماهتاب
می‌تراوید از تنت بوی گلاب
دست‌های نازنینت پینه داشت
با مشقت الفتی دیرینه داشت
گام‌هایت تشنۀ پرواز بود
در نفس‌هایت نسیم راز بود
عزمت از هر جنگلی انبوه‌تر
صبر تو از کوه‌ها هم کوه‌تر
از وجودت مشعلی افروختی
تا شود روشن شب ما سوختی
شب ز گرمای تو کم‌کم آب شد
ابرها رفتند و شب مهتاب شد
تاروپود شب ز یکدیگر گسست
شب حبابی شد به‌دست تو شکست
سایه‌ات تا دورها گسترده است
خاک را آرام و ایمن کرده است
۸مرداد۱۳۸۳

شعر آقای وحید نیکخواه آزاد (نوۀ خواهر علامه)

هو الحی القیوم
در کوچه‌باغ‌های ونک
امروز که می‌گذرم
سنگینی عبور را بر سنگ‌سنگ جادۀ غم و اندوه حس می‌کنم
در خیزشی شوق‌انگیز به اعماق دور و دیر
در کوششی عبث دوباره تو را می جویم ای بزرگ!
اما تو نیستی
یادت ولیک و آن سر پرشور در انتظار
که گاه سرک می‌کشی از درون
از نیم‌لای آن درِ چوبی بی‌رنگ‌ورو
که نمی‌دانم از چند نسل پیش همچنان با همان صلابت اولین روز
بر پاشنه می چرخد
تا ببینی میهمانت به وقت می‌رسد؟
من با نهیب گام‌های بی‌لگام
بر آستانۀ آن در، بی‌آنکه انتظار کشم می‌بینمت
با استقبال یک سلام بلند
و این، همۀ کروفر تو بود یک عمر در پذیرش میهمانان سراپا به شوروشوق
در اولین نگاه، زلالی آن آب حوض است
و در یک نیم‌قدم آن دو اتاق خشت و گل
فرشش همان چهار خرسک از دوردست‌های زمان افتاده بر زمین
سقفش همان هشت چوب و یک پردۀ حصیر
و آن پرده‌های فاخر چلوار، بر چهار میخ آویخته
از روزگاری که ما در آن خانه می‌شدیم
آرام در کنارت نشسته‌ام
از جذبۀ نگاهت هراسناک که چون بنگرم در آن آبی اقیانوس‌گونۀ نگاه
اما تو مشفقانه دستی بر شانه‌ام نهاده‌ای
و آرام لب به سخن واگشاده‌ای:
«آری، عزیز جون، این مردمان از درک حکمت ما وامانده‌اند
اما تو که تا این خانه با زحمت و صرف وقت آمده‌ای
بازنگردی دریغ‌گوی، وانمانی فسون‌خوان، با دست خالی و بی‌توشۀ حکیم»
دست می‌بری تا لب آن طاقچۀ بلند
آن تکۀ جداشده از جریدۀ حکمت
یا آن دو بیت شعر یا آن دو نقل‌قول
آن خواب صادق، آن سرگذشت عبرت‌آموز
«بخون جونم، دوباره بخون»
و من
آن کشتی شکست‌خوردۀ طوفان‌های پربلا
اکنون دقایقی کنار تو به لنگر نشسته‌ام
ترمیم می‌کنی شکستگی این قایق بی‌امید را
هنگامۀ خداحافظی
دوباره به آبم می‌افکنی
سرشار و سربلند
امیدوار در آرامشی که جز در ساحل وجود تو آن را نیافتم.
ای کشتی به ساحل آرمیده
ای علامۀ بزرگ
۲۰شهریور۱۳۸۲