سال تحصیلی 54 - 55
سوره قصص آیات 71 و 72 و 73
قُلْ أَرَأَيْتُمْ إِنْ جَعَلَ اللَّهُ عَلَيْكُمُ اللَّيْلَ سَرْمَدًا إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ مَنْ إِلَهٌ غَيْرُ اللَّهِ يَأْتِيكُمْ بِضِيَاءٍ أَفَلَا تَسْمَعُونَ ﴿۷۱﴾ قُلْ أَرَأَيْتُمْ إِنْ جَعَلَ اللَّهُ عَلَيْكُمُ النَّهَارَ سَرْمَدًا إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ مَنْ إِلَهٌ غَيْرُ اللَّهِ يَأْتِيكُمْ بِلَيْلٍ تَسْكُنُونَ فِيهِ أَفَلَا تُبْصِرُونَ ﴿۷۲﴾ وَمِنْ رَحْمَتِهِ جَعَلَ لَكُمُ اللَّيْلَ وَالنَّهَارَ لِتَسْكُنُوا فِيهِ وَلِتَبْتَغُوا مِنْ فَضْلِهِ وَلَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ ﴿۷۳﴾
ای پیغمبر به مردم بگو آیا هیچ فکر کردهاید که اگر خداوند عالم برای همیشه شی را پایدار گرداند جز او کیست که برای شما روشنی (و روز) به وجود آورد آیا (سخن حق را) نمیشنوید؟ آیا هیچ فکر کردهاید که اگر خداوند عالم روز را برای همیشه پاینده کرداند. جز او کیست که برای آرامش و استراحت شما شب را پدید آورد ؟ آیا (آثار قدرت خدا را) نمی بینید؟ آری (یکی از هزاران لطف) رحمت پروردگار است که برای شما شب و روز را به وجود آورد، تا شبها استراحت کنید و روزها از فضل خدا طلب روزی نمائید شاید که شکر گزار باشید.
سوره عنکبوت آیات 5 و 6 و 7
مَنْ كَانَ يَرْجُو لِقَاءَ اللَّهِ فَإِنَّ أَجَلَ اللَّهِ لَآتٍ وَهُوَ السَّمِيعُ الْعَلِيمُ ﴿۵﴾ وَمَنْ جَاهَدَ فَإِنَّمَا يُجَاهِدُ لِنَفْسِهِ إِنَّ اللَّهَ لَغَنِيٌّ عَنِ الْعَالَمِينَ ﴿۶﴾ وَالَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَنُكَفِّرَنَّ عَنْهُمْ سَيِّئَاتِهِمْ وَلَنَجْزِيَنَّهُمْ أَحْسَنَ الَّذِي كَانُوا يَعْمَلُونَ ﴿۷﴾
هر کس که امیدوار است (در روز قیامت) به رحمت خداوند عالم برسد پس همانا که وعده معین خدا البته فراخواهد رسید و او (به گفتار و کردار خلق) شنوا و دانا است و هر کس که در راه خدا کوشش کند البته که به نفع خویش کوشش کرد است زیرا خدا از جهانیان بینیاز است. و آنان که ایمان آوردند و کارهای شایسته انجام دادند از بدیهای آنان میگذری و به نیکوتر از آنچه کردهاند پاداششان میدهیم.
سوره عنکبوت آیات 12 و 13
وَقَالَ الَّذِينَ كَفَرُوا لِلَّذِينَ آمَنُوا اتَّبِعُوا سَبِيلَنَا وَلْنَحْمِلْ خَطَايَاكُمْ وَمَا هُمْ بِحَامِلِينَ مِنْ خَطَايَاهُمْ مِنْ شَيْءٍ إِنَّهُمْ لَكَاذِبُونَ ﴿۱۲﴾ وَلَيَحْمِلُنَّ أَثْقَالَهُمْ وَأَثْقَالًا مَعَ أَثْقَالِهِمْ وَلَيُسْأَلُنَّ يَوْمَ الْقِيَامَةِ عَمَّا كَانُوا يَفْتَرُونَ ﴿۱۳﴾
کافران به مؤمنان میگفتند از مسلك ما پیروی کنید و البته ما گناهان شما را به گردن میگیریم ولی نمیدانند که هرگز نمیتوانند مسئول گناهان دیگران باشند همانا که دروغ میگویند (و هرکس مسئول اعمال خود میباشد). آری آنان علاوه بر بارهای سنگین گناهان خودشان مسئول گناهان کسانی نیز هستند که گمراهشان کردهاند (بدون آنکه گمراه شدگان از زیر بار مسئولیت رهایی یابند) و روز قیامت برای دروغی که به خدا بسته و برایش شريك قائل شدهاند بازخواست خواهند.
سوره عنکبوت آیات 41 و 43
مَثَلُ الَّذِينَ اتَّخَذُوا مِنْ دُونِ اللَّهِ أَوْلِيَاءَ كَمَثَلِ الْعَنْكَبُوتِ اتَّخَذَتْ بَيْتًا وَإِنَّ أَوْهَنَ الْبُيُوتِ لَبَيْتُ الْعَنْكَبُوتِ لَوْ كَانُوا يَعْلَمُونَ ﴿۴۱﴾ إِنَّ اللَّهَ يَعْلَمُ مَا يَدْعُونَ مِنْ دُونِهِ مِنْ شَيْءٍ وَهُوَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ ﴿۴۲﴾ وَتِلْكَ الْأَمْثَالُ نَضْرِبُهَا لِلنَّاسِ وَمَا يَعْقِلُهَا إِلَّا الْعَالِمُونَ ﴿۴۳﴾
کسانی که غیر خدا را ولی خود قرار دهند (و آنها را پرستش کنند) اگر توجه داشته باشند و بفهمند مثلشان مانند عنکبوتی است که خانهای میسازد که همانا سستترین خانهها خانه عنکبوت است. البته خدا هرچه را که به غیر از او پرستش کنید میداند و او مقتدر و حکیم است. و این مثلها را برای مردم میزنیم (تا حقایق را درک کنند) ولی غیر از دانایان آنها را نمیفهمند.
سوره روم آیات 12 و 13 و 14 و 15 و 16
وَيَوْمَ تَقُومُ السَّاعَةُ يُبْلِسُ الْمُجْرِمُونَ ﴿۱۲﴾ وَلَمْ يَكُنْ لَهُمْ مِنْ شُرَكَائِهِمْ شُفَعَاءُ وَكَانُوا بِشُرَكَائِهِمْ كَافِرِينَ ﴿۱۳﴾ وَيَوْمَ تَقُومُ السَّاعَةُ يَوْمَئِذٍ يَتَفَرَّقُونَ ﴿۱۴﴾ فَأَمَّا الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ فَهُمْ فِي رَوْضَةٍ يُحْبَرُونَ ﴿۱۵﴾ وَأَمَّا الَّذِينَ كَفَرُوا وَكَذَّبُوا بِآيَاتِنَا وَلِقَاءِ الْآخِرَةِ فَأُولَئِكَ فِي الْعَذَابِ مُحْضَرُونَ ﴿۱۶﴾
روزی که قیامت برپا شود گنهکاران محزون و مأيوس میشوند، و چیزهایی را که شريك خدا میدانستند به دادشان نمیرسند بلکه نسبت به آن چیزها بیایمان و کافر میشوند. آن روز نیکان از بدان جدا میگردند، پس مؤمنانی که اعمال صالح انجام دادهاند در بهشت شادمان خواهند و کسانی که کافر شده و آیات ما و روز قیامت را تكذیب کردند در عذاب جهنم حاضر خواهند شد.
سوره روم آیات 41 و 42 و 43
ظَهَرَ الْفَسَادُ فِي الْبَرِّ وَالْبَحْرِ بِمَا كَسَبَتْ أَيْدِي النَّاسِ لِيُذِيقَهُمْ بَعْضَ الَّذِي عَمِلُوا لَعَلَّهُمْ يَرْجِعُونَ ﴿۴۱﴾ قُلْ سِيرُوا فِي الْأَرْضِ فَانْظُرُوا كَيْفَ كَانَ عَاقِبَةُ الَّذِينَ مِنْ قَبْلُ كَانَ أَكْثَرُهُمْ مُشْرِكِينَ ﴿۴۲﴾ فَأَقِمْ وَجْهَكَ لِلدِّينِ الْقَيِّمِ مِنْ قَبْلِ أَنْ يَأْتِيَ يَوْمٌ لَا مَرَدَّ لَهُ مِنَ اللَّهِ يَوْمَئِذٍ يَصَّدَّعُونَ ﴿۴۳﴾
به واسطه اعمال ناشایست مردم فتنه و فساد در صحرا و دریا پدید آمد تا خداوند عالم کیفر بعضی از اعمالشان را به آنان بچشاند شاید که (پشیمان شوند و) از کارهای زشت بازگردند. ای پیغمبر به مردم بگو در زمین گردش کنید و ببینید عاقبت کارگذشتگان که بیشترشان مشرک بود چه شد؟ پس پیش از آنکه روز قیامت که هیچ کس نمیتواند از آن جلوگیری کند به امر خدا فرا رسد بدین استوار توحید توجه کن در آن روز مردم از هم جدا میشوند (گروهی به بهشت و گروهی به دوزخ خواهند رفت).
سوره روم آیات 48 و 49 و 50
اللَّهُ الَّذِي يُرْسِلُ الرِّيَاحَ فَتُثِيرُ سَحَابًا فَيَبْسُطُهُ فِي السَّمَاءِ كَيْفَ يَشَاءُ وَيَجْعَلُهُ كِسَفًا فَتَرَى الْوَدْقَ يَخْرُجُ مِنْ خِلَالِهِ فَإِذَا أَصَابَ بِهِ مَنْ يَشَاءُ مِنْ عِبَادِهِ إِذَا هُمْ يَسْتَبْشِرُونَ ﴿۴۸﴾ وَإِنْ كَانُوا مِنْ قَبْلِ أَنْ يُنَزَّلَ عَلَيْهِمْ مِنْ قَبْلِهِ لَمُبْلِسِينَ ﴿۴۹﴾ فَانْظُرْ إِلَى آثَارِ رَحْمَتِ اللَّهِ كَيْفَ يُحْيِي الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا إِنَّ ذَلِكَ لَمُحْيِي الْمَوْتَى وَهُوَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ ﴿۵۰﴾
آفریدگار جهان کسی است که بادها را میفرستد تا ابرها را به حرکت درآورند، پس هر گونه که بخواهد آنها را در آسمان گسترش میدهد و قطعه قطعه میسازد، و میبینی که از لابلای آن باران فرو میریزد، پس به (کشتزار و سرزمین) هرکس از بندگانش که آن را برساند شادمان میشوند. اگرچه پیش از فروریختن باران مأیوس و محزون بودند. ای پیغمبر نشانههای رحمت الهی را ببین که چگونه زمین را پس از مرگش زنده میکند، البته همان خدا مردگان را زنده خواهد کرد و او بر هر کاری تواناست.
سوره لقمان آیات 14 و 15
وَوَصَّيْنَا الْإِنْسَانَ بِوَالِدَيْهِ حَمَلَتْهُ أُمُّهُ وَهْنًا عَلَى وَهْنٍ وَفِصَالُهُ فِي عَامَيْنِ أَنِ اشْكُرْ لِي وَلِوَالِدَيْكَ إِلَيَّ الْمَصِيرُ ﴿۱۴﴾ وَإِنْ جَاهَدَاكَ عَلَى أَنْ تُشْرِكَ بِي مَا لَيْسَ لَكَ بِهِ عِلْمٌ فَلَا تُطِعْهُمَا وَصَاحِبْهُمَا فِي الدُّنْيَا مَعْرُوفًا وَاتَّبِعْ سَبِيلَ مَنْ أَنَابَ إِلَيَّ ثُمَّ إِلَيَّ مَرْجِعُكُمْ فَأُنَبِّئُكُمْ بِمَا كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ ﴿۱۵﴾
ما درباره پدر و مادر به انسان سفارش کردیم، مادر با حالت ضعف و ناتوانی او را حمل کرده و تا دو سال شیر داده است (ای انسان) مرا شکر کن و نسبت به پدرو مادرت سپاسگزار باش که بازگشت همه به سوی من است. و اگر پدرو مادر وادارت کنند تا چیزی را که به آن علم ندارى شريك من قرار دهی پس از آنان فرمان مبر و در دنیا با پدر و مادر به نیکی رفتار کن و از راه کسانی که فقط به من توجه دارند پیروی کن، بازگشت همه شما به سوى من است سپس از آنچه کردهاید آگاهتان خواهم کرد.
سوره لقمان آیات 12 و 13 و 16
وَلَقَدْ آتَيْنَا لُقْمَانَ الْحِكْمَةَ أَنِ اشْكُرْ لِلَّهِ وَمَنْ يَشْكُرْ فَإِنَّمَا يَشْكُرُ لِنَفْسِهِ وَمَنْ كَفَرَ فَإِنَّ اللَّهَ غَنِيٌّ حَمِيدٌ ﴿۱۲﴾ وَإِذْ قَالَ لُقْمَانُ لِابْنِهِ وَهُوَ يَعِظُهُ يَا بُنَيَّ لَا تُشْرِكْ بِاللَّهِ إِنَّ الشِّرْكَ لَظُلْمٌ عَظِيمٌ ﴿۱۳﴾ يَا بُنَيَّ إِنَّهَا إِنْ تَكُ مِثْقَالَ حَبَّةٍ مِنْ خَرْدَلٍ فَتَكُنْ فِي صَخْرَةٍ أَوْ فِي السَّمَاوَاتِ أَوْ فِي الْأَرْضِ يَأْتِ بِهَا اللَّهُ إِنَّ اللَّهَ لَطِيفٌ خَبِيرٌ ﴿۱۶﴾
ما به لقمان علم و حکمت عطا کردیم و گفتیم که در مقابل نعمتها شکر خدارا به جا آر، هرکس شکر کند به نفع خود اوست و هرکس کفران نعمت کند زیانی به خدا نمیرساند زیرا که ( خدابی نیاز و ستوده است. لقمان در حال پند دادن به فرزندش چنین گفت: پسر عزیزم برای خدا شريك قرار مده كه شرك ظلم بزرگی است پسرم عمل انسان (هر قدر ناچیز باشد) اگرچه به سنگین دانه خردل ، و درمیان سنگی یا درآسمانها و یا در زمین پنهان باشد خدا آن را به حساب میآورد همانا که او دانا و آگاه است.
سوره لقمان آیات 17 و 18 و 19
يَا بُنَيَّ أَقِمِ الصَّلَاةَ وَأْمُرْ بِالْمَعْرُوفِ وَانْهَ عَنِ الْمُنْكَرِ وَاصْبِرْ عَلَى مَا أَصَابَكَ إِنَّ ذَلِكَ مِنْ عَزْمِ الْأُمُورِ ﴿۱۷﴾ وَلَا تُصَعِّرْ خَدَّكَ لِلنَّاسِ وَلَا تَمْشِ فِي الْأَرْضِ مَرَحًا إِنَّ اللَّهَ لَا يُحِبُّ كُلَّ مُخْتَالٍ فَخُورٍ ﴿۱۸﴾ وَاقْصِدْ فِي مَشْيِكَ وَاغْضُضْ مِنْ صَوْتِكَ إِنَّ أَنْكَرَ الْأَصْوَاتِ لَصَوْتُ الْحَمِيرِ ﴿۱۹﴾
پسرم نماز را بپا دار و مردم را به کارهای خوب امر کن و از کارهای زشت بازدار و بر سختیهایی که به تو میرسد شکیبا باش که صبر و تحمل در شدائد نشانه تصمیم و استقامت در کارهاست. صورت خود را (از روی بی اعتنایی) از مردم مگردان و با فرور و شادمانی بسیار در زمین را مرو که خدا افراد متکبر و خود پسند را دوست ندارد. در رفتارت میانهرو باش و آهسته صحبت کن همانا که زشتترین صداها آواز حمار است.
سوره لقمان آیات 20 و 21
أَلَمْ تَرَوْا أَنَّ اللَّهَ سَخَّرَ لَكُمْ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الْأَرْضِ وَأَسْبَغَ عَلَيْكُمْ نِعَمَهُ ظَاهِرَةً وَبَاطِنَةً وَمِنَ النَّاسِ مَنْ يُجَادِلُ فِي اللَّهِ بِغَيْرِ عِلْمٍ وَلَا هُدًى وَلَا كِتَابٍ مُنِيرٍ ﴿۲۰﴾ وَإِذَا قِيلَ لَهُمُ اتَّبِعُوا مَا أَنْزَلَ اللَّهُ قَالُوا بَلْ نَتَّبِعُ مَا وَجَدْنَا عَلَيْهِ آبَاءَنَا أَوَلَوْ كَانَ الشَّيْطَانُ يَدْعُوهُمْ إِلَى عَذَابِ السَّعِيرِ ﴿۲۱﴾
ای مردم آیا نمیبینید که خداوند عالم چگونه تمام آنچه را که در آسمان ها و زمین است در اختیار شما گذاشته و نعمتهای ظاهری و باطنی خود را فراوان به شما عطا کرده است (با این همه) بعضی از مردم بدون آنکه از علم و هدایت و کتاب آسمانی روشنیبخشی بهره برده باشند درباره خدا مجادله میکنند و هنگامی که به آنان گفته میشود که از آنچه خدا (برای راهنمایی شما) فرستاده پیروی کنید میگویند: ما فقط از روش پدران خود پیروی میکنیم! آیا اگر شیطان آنان را به عذاب دوزخ هم دعوت کند باز از روی پدرانشان پیروی میکنند؟
سوره لقمان آیات 22 و 23 و 24
وَمَنْ يُسْلِمْ وَجْهَهُ إِلَى اللَّهِ وَهُوَ مُحْسِنٌ فَقَدِ اسْتَمْسَكَ بِالْعُرْوَةِ الْوُثْقَى وَإِلَى اللَّهِ عَاقِبَةُ الْأُمُورِ ﴿۲۲﴾ وَمَنْ كَفَرَ فَلَا يَحْزُنْكَ كُفْرُهُ إِلَيْنَا مَرْجِعُهُمْ فَنُنَبِّئُهُمْ بِمَا عَمِلُوا إِنَّ اللَّهَ عَلِيمٌ بِذَاتِ الصُّدُورِ ﴿۲۳﴾ نُمَتِّعُهُمْ قَلِيلًا ثُمَّ نَضْطَرُّهُمْ إِلَى عَذَابٍ غَلِيظٍ ﴿۲۴﴾
هر کس از جان و دل تسلیم خدا شود و نیکوکار باشد همانا به محکمترین وسایل چنگ زده و پایان کارها به سوی خدا است. (ای پیغمبر) کفر کافران محزونت نکند زیرا که بازگشت همه آنان به سوی ما است پس به کارهای زشتی که کردهاند آگاهشان میکنیم (و جزای اعمالشان را میدهیم) زیرا که خدا به اسرار دلها آگاه است. کوتاه زمانی آنان را (از نعمتهای دنیا) برخوردار میسازیم آنگاه به عذابی سخت گرفتارشان خواهیم نمود.
سوره لقمان آیات 28 و 29 و 30
مَا خَلْقُكُمْ وَلَا بَعْثُكُمْ إِلَّا كَنَفْسٍ وَاحِدَةٍ إِنَّ اللَّهَ سَمِيعٌ بَصِيرٌ ﴿۲۸﴾ أَلَمْ تَرَ أَنَّ اللَّهَ يُولِجُ اللَّيْلَ فِي النَّهَارِ وَيُولِجُ النَّهَارَ فِي اللَّيْلِ وَسَخَّرَ الشَّمْسَ وَالْقَمَرَ كُلٌّ يَجْرِي إِلَى أَجَلٍ مُسَمًّى وَأَنَّ اللَّهَ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِيرٌ ﴿۲۹﴾ ذَلِكَ بِأَنَّ اللَّهَ هُوَ الْحَقُّ وَأَنَّ مَا يَدْعُونَ مِنْ دُونِهِ الْبَاطِلُ وَأَنَّ اللَّهَ هُوَ الْعَلِيُّ الْكَبِيرُ ﴿۳۰﴾
آفرینش بندگان و مبعوث شدنتان در روز قیامت برای خدا همانند آفرینش و مبعوث شدن یک نفر است (و زیادی خلائق مایه عجز او نیست همانا که او شنوا و بینا است آیا نمیبینی که چگونه خدا شب را در روز و روز را در شب داخل میکند (از یکی کاسته و بر دیگری میافزاید) و چگونه آفتاب و ماه را مسخر کرده و هر یک تا زمانی معینی (با نظم خاصی) حرکت میکند؟ و خدا بر هرچه میکند آگاه است. همه اینها دلیل است بر اینکه خدا حق، و هرچه را که به غیر از پرستش میکند باطل است. همانا که خدا بلند مرتبه و بزرگ است.
سوره لقمان آیات 31 و 32
أَلَمْ تَرَ أَنَّ الْفُلْكَ تَجْرِي فِي الْبَحْرِ بِنِعْمَتِ اللَّهِ لِيُرِيَكُمْ مِنْ آيَاتِهِ إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَاتٍ لِكُلِّ صَبَّارٍ شَكُورٍ ﴿۳۱﴾ وَإِذَا غَشِيَهُمْ مَوْجٌ كَالظُّلَلِ دَعَوُا اللَّهَ مُخْلِصِينَ لَهُ الدِّينَ فَلَمَّا نَجَّاهُمْ إِلَى الْبَرِّ فَمِنْهُمْ مُقْتَصِدٌ وَمَا يَجْحَدُ بِآيَاتِنَا إِلَّا كُلُّ خَتَّارٍ كَفُورٍ ﴿۳۲﴾
آیا نمیبینی که به لطف الهی (چگونه وسائل طبیعی در اختیار بشر گذاشته شده) و کشتیها در دریا حرکت میکنند تا خدا بعضی از آثار عظمت و قدرت خود را به شما نشان دهد؟ همانا در این کار برای مردمی که بسیار صابر و شکرگزارند نشانههایی است. هنگامی که دریا طوفانی شود و امواجی مانند ابرهای تاریک مردم را فراگیرد با حالت خلوص خدا را میخوانند اما همین که خدا آنان را به ساحل نجات رسانید بعضی به راه راست باقی میمانند (و بیشترشان خدا را فراموش میکنند) و غیر از مردمی که بسیار حیلهگر و ناپسند آیات (قدرت و عظمت) ما را کسی انکار نمیکند.
سوره احزاب آیات 41 و 42 و 43 و 44
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اذْكُرُوا اللَّهَ ذِكْرًا كَثِيرًا ﴿۴۱﴾ وَسَبِّحُوهُ بُكْرَةً وَأَصِيلًا ﴿۴۲﴾ هُوَ الَّذِي يُصَلِّي عَلَيْكُمْ وَمَلَائِكَتُهُ لِيُخْرِجَكُمْ مِنَ الظُّلُمَاتِ إِلَى النُّورِ وَكَانَ بِالْمُؤْمِنِينَ رَحِيمًا ﴿۴۳﴾ تَحِيَّتُهُمْ يَوْمَ يَلْقَوْنَهُ سَلَامٌ وَأَعَدَّ لَهُمْ أَجْرًا كَرِيمًا ﴿۴۴﴾
ای مردم با ایمان خدا را بسیار یاد کنید، و صبح و شام به تسبیح و تنزیهش بپردازید، اوست خدایی که هم او و هم فرشتگانش بر شما رحمت می فرستند تا خدا شما را از تاریکی ها (جهالت و ضلالت) بیرون آرد و به نور (هدایت و ایمان) برساند و او بر اهل ایمان و رئوف و مهربان است تحیت و درود مؤمنان روزی که به لقاء رحمت حق نائل شوند سلام خدا و فرشتگان خواهد بود و خدا برای آنان پاداش بزرگی آماده کرده است.
سوره سبأ آیات 37 و 38 و 39
وَمَا أَمْوَالُكُمْ وَلَا أَوْلَادُكُمْ بِالَّتِي تُقَرِّبُكُمْ عِنْدَنَا زُلْفَى إِلَّا مَنْ آمَنَ وَعَمِلَ صَالِحًا فَأُولَئِكَ لَهُمْ جَزَاءُ الضِّعْفِ بِمَا عَمِلُوا وَهُمْ فِي الْغُرُفَاتِ آمِنُونَ ﴿۳۷﴾ وَالَّذِينَ يَسْعَوْنَ فِي آيَاتِنَا مُعَاجِزِينَ أُولَئِكَ فِي الْعَذَابِ مُحْضَرُونَ ﴿۳۸﴾ قُلْ إِنَّ رَبِّي يَبْسُطُ الرِّزْقَ لِمَنْ يَشَاءُ مِنْ عِبَادِهِ وَيَقْدِرُ لَهُ وَمَا أَنْفَقْتُمْ مِنْ شَيْءٍ فَهُوَ يُخْلِفُهُ وَهُوَ خَيْرُ الرَّازِقِينَ ﴿۳۹﴾
ای مردم اموال و اولادتان وسیله تقرب شما به درگاه ما نیست، کسی در نزد ما مقرب است که ایمان و عمل صالح داشته باشد، پاداش اعمال این مردم چند برابر است و در غرفههای بهشت ایمن و آسوده خاطر خواهند بود. کسانی که در نابودی آیات ما کوشش میکند و قصد مغلوب کردن پیغمبران را دارند در عذاب دوزخ حاضر خواهند شد. ای پیغمبر بگو که پروردگار من روزی هریک از بندگانش را که بخواهد فراوان و روزی هر کس را که بخواهد کم میگرداند، و هرچه در راه خدا انفاق کنید عوض آن را به شما عطا میکند و او بهترین روزیدهندگان است.
سوره فاطر آیات 15 و 16 و 17 و 18
يَا أَيُّهَا النَّاسُ أَنْتُمُ الْفُقَرَاءُ إِلَى اللَّهِ وَاللَّهُ هُوَ الْغَنِيُّ الْحَمِيدُ ﴿۱۵﴾ إِنْ يَشَأْ يُذْهِبْكُمْ وَيَأْتِ بِخَلْقٍ جَدِيدٍ ﴿۱۶﴾ وَمَا ذَلِكَ عَلَى اللَّهِ بِعَزِيزٍ ﴿۱۷﴾ وَلَا تَزِرُ وَازِرَةٌ وِزْرَ أُخْرَى وَإِنْ تَدْعُ مُثْقَلَةٌ إِلَى حِمْلِهَا لَا يُحْمَلْ مِنْهُ شَيْءٌ وَلَوْ كَانَ ذَا قُرْبَى إِنَّمَا تُنْذِرُ الَّذِينَ يَخْشَوْنَ رَبَّهُمْ بِالْغَيْبِ وَأَقَامُوا الصَّلَاةَ وَمَنْ تَزَكَّى فَإِنَّمَا يَتَزَكَّى لِنَفْسِهِ وَإِلَى اللَّهِ الْمَصِيرُ ﴿۱۸﴾
ای مردم همه شما به خدا محتاجید، تنها اوست که بینیاز و ستوده است. اگر بخواهد میتواند شما را نابود کند و خلق دیگری را بیافریند و این کار بر او دشوار نیست. (هر کس مسئول اعمال خویش است) و هیچ گناهکاری مسئول گناه دیگری نیست، کسی که گرفتار بار سنگین گناه است اگر از دیگران حتی از نزدیکانش هم کمک بخواهد باری از دوش او برداشته نمیشود. ای پیغمبر فقط کسانی از دعوت تو بهتر بهرهمندند که در خلوت و پنهانی از پروردگارشان بترسند و نماز را بپا دارند و هر کس خود را از آلودگی کفر و گناه پاکیزه گرداند همانا که به نفع خود او است، و بازگشت همه به سوی خدا است.
سوره فاطر آیات 29 و 30 و 31
إِنَّ الَّذِينَ يَتْلُونَ كِتَابَ اللَّهِ وَأَقَامُوا الصَّلَاةَ وَأَنْفَقُوا مِمَّا رَزَقْنَاهُمْ سِرًّا وَعَلَانِيَةً يَرْجُونَ تِجَارَةً لَنْ تَبُورَ ﴿۲۹﴾ لِيُوَفِّيَهُمْ أُجُورَهُمْ وَيَزِيدَهُمْ مِنْ فَضْلِهِ إِنَّهُ غَفُورٌ شَكُورٌ ﴿۳۰﴾ وَالَّذِي أَوْحَيْنَا إِلَيْكَ مِنَ الْكِتَابِ هُوَ الْحَقُّ مُصَدِّقًا لِمَا بَيْنَ يَدَيْهِ إِنَّ اللَّهَ بِعِبَادِهِ لَخَبِيرٌ بَصِيرٌ ﴿۳۱﴾
کسانی که کتاب خدا را تلاوت میکنند و نماز را به پا میدارند و از آنچه که به آنان عطا کردهایم پنهانی و آشکار انفاق میکنند به تجارتی امیدوارند که هرگز زیان و زوال ندارد (و نتیجه اعمالشان این است که) خدا به آنان پاداش کامل عطا میکند و از فضل و کرم خود بر ثوابشان میافزاید همانا که او بسیار بخشاینده است و پاداش نیکوکاران را به طور کامل میدهد. ای پیغمبر کتابی که بر تو فرستادم البته حق است و کتابهای آسمانی گذشته را نیز تصدیق میکند (از تکذیب کافران میندیش) که خدا به اعمال بندگانش آگاه و بینا است.
سوره فاطر آیات 36 و 37 و 38
وَالَّذِينَ كَفَرُوا لَهُمْ نَارُ جَهَنَّمَ لَا يُقْضَى عَلَيْهِمْ فَيَمُوتُوا وَلَا يُخَفَّفُ عَنْهُمْ مِنْ عَذَابِهَا كَذَلِكَ نَجْزِي كُلَّ كَفُورٍ ﴿۳۶﴾ وَهُمْ يَصْطَرِخُونَ فِيهَا رَبَّنَا أَخْرِجْنَا نَعْمَلْ صَالِحًا غَيْرَ الَّذِي كُنَّا نَعْمَلُ أَوَلَمْ نُعَمِّرْكُمْ مَا يَتَذَكَّرُ فِيهِ مَنْ تَذَكَّرَ وَجَاءَكُمُ النَّذِيرُ فَذُوقُوا فَمَا لِلظَّالِمِينَ مِنْ نَصِيرٍ ﴿۳۷﴾ إِنَّ اللَّهَ عَالِمُ غَيْبِ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ إِنَّهُ عَلِيمٌ بِذَاتِ الصُّدُورِ ﴿۳۸﴾
کافران گرفتار آتش دوزخاند نه محکوم به مرگ میشوند تا بمیرند (و از عذاب نجات یابند) و نه از عذابشان کاسته میشود. آری کسی را که در کفر پافشاری کند اینچنین کیفر میدهیم. آنان در جهنم ناله و فریاد میکنند که پروردگارا ما را از جهنم نجات ده تا برخلاف گذشته اعمال صالح انجام دهیم (خطاب میرسد) آیا به مقداری که مردم پندپذیرند متذکر شوند به شما عمر ندادیم؟ پیامبری هم که شما را از عذاب بترساند به سوی شما آمد پس عذاب (دوزخ) را بچشید که برای ظالمان یار و یاوری نیست. همانا که خدا به اسرار آسمانها و زمین و افکار و اندیشههای بندگان آگاه است.
سوره یس آیات 33 و 34 و 35 و 36
وَآيَةٌ لَهُمُ الْأَرْضُ الْمَيْتَةُ أَحْيَيْنَاهَا وَأَخْرَجْنَا مِنْهَا حَبًّا فَمِنْهُ يَأْكُلُونَ ﴿۳۳﴾ وَجَعَلْنَا فِيهَا جَنَّاتٍ مِنْ نَخِيلٍ وَأَعْنَابٍ وَفَجَّرْنَا فِيهَا مِنَ الْعُيُونِ ﴿۳۴﴾ لِيَأْكُلُوا مِنْ ثَمَرِهِ وَمَا عَمِلَتْهُ أَيْدِيهِمْ أَفَلَا يَشْكُرُونَ ﴿۳۵﴾ سُبْحَانَ الَّذِي خَلَقَ الْأَزْوَاجَ كُلَّهَا مِمَّا تُنْبِتُ الْأَرْضُ وَمِنْ أَنْفُسِهِمْ وَمِمَّا لَا يَعْلَمُونَ ﴿۳۶﴾
یکی از نشانههایی که بندگان را (به توحید راهنمایی میکند) زمین مرده است که زندهاش کردیم و از آن دانههایی رویاندیم که از آن میخورند، و در آن زمین باغهای خرما و انگور به وجود آوریم و چشمههایی شکافتیم تا از میوه و همچنین چیزهایی که به دست خود تهیه میکنند بخورند، آیا (در مقابل این همه نعمت) شکر نمیکنند؟ پاک و منزه است خدایی که روییدنیها و افراد بشر و مخلوقات دیگری را که مردم (کیفیت آفرینش آنها را) نمیدانند همه را جفت آفرید.
سوره یس آیات 47 و 48 و 49 و 50
وَإِذَا قِيلَ لَهُمْ أَنْفِقُوا مِمَّا رَزَقَكُمُ اللَّهُ قَالَ الَّذِينَ كَفَرُوا لِلَّذِينَ آمَنُوا أَنُطْعِمُ مَنْ لَوْ يَشَاءُ اللَّهُ أَطْعَمَهُ إِنْ أَنْتُمْ إِلَّا فِي ضَلَالٍ مُبِينٍ ﴿۴۷﴾ وَيَقُولُونَ مَتَى هَذَا الْوَعْدُ إِنْ كُنْتُمْ صَادِقِينَ ﴿۴۸﴾ مَا يَنْظُرُونَ إِلَّا صَيْحَةً وَاحِدَةً تَأْخُذُهُمْ وَهُمْ يَخِصِّمُونَ ﴿۴۹﴾ فَلَا يَسْتَطِيعُونَ تَوْصِيَةً وَلَا إِلَى أَهْلِهِمْ يَرْجِعُونَ ﴿۵۰﴾
وقتی به کافران گفته میشود که از آنچه خدا به شما روزی کرده انفاق کنید، آنها به مؤمنان میگویند آیا کسی را دستگیری کنیم که اگر خدا میخواست خودش به او روزی میداد؟ همانا سخت در اشتباهند. میگویند اگر راست میگویید پس قیامت کی خواهد بود؟ کافران فقط منتظر يك صيحهاند که در حالی که با یکدیگر مجادله میکنند ناگهان آنان را فرا میگیرد پس در آن وقت نه میتوانند وصیتی بکنند و نه به سوی خانواده خود برمیگردند.
سوره یس آیات 51 و 52 و 53 و 54
وَنُفِخَ فِي الصُّورِ فَإِذَا هُمْ مِنَ الْأَجْدَاثِ إِلَى رَبِّهِمْ يَنْسِلُونَ ﴿۵۱﴾ قَالُوا يَا وَيْلَنَا مَنْ بَعَثَنَا مِنْ مَرْقَدِنَا هَذَا مَا وَعَدَ الرَّحْمَنُ وَصَدَقَ الْمُرْسَلُونَ ﴿۵۲﴾ إِنْ كَانَتْ إِلَّا صَيْحَةً وَاحِدَةً فَإِذَا هُمْ جَمِيعٌ لَدَيْنَا مُحْضَرُونَ ﴿۵۳﴾ فَالْيَوْمَ لَا تُظْلَمُ نَفْسٌ شَيْئًا وَلَا تُجْزَوْنَ إِلَّا مَا كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ ﴿۵۴﴾
موقعی که در صور دمیده شود ناگهان همه مردم از قبرها به سوی پروردگارشان میشتابند و میگویند ای وای بر ما چه کسی ما را از خوابگاهمان برانگیخت؟
این همان است که خدای مهربان وعده داده بود و پیامبران راست گفتند جز یک صیحه بیش نیست که ناگهان همه نزد ما حاضر میشوند و در آن روز کمترین ظلم به هیچکس نمیشود و فقط پاداش اعمال خودتان را میبینید.
سوره یس آیات 78 و 79 و 80 و 81 و 82 و 83
وَضَرَبَ لَنَا مَثَلًا وَنَسِيَ خَلْقَهُ قَالَ مَنْ يُحْيِي الْعِظَامَ وَهِيَ رَمِيمٌ ﴿۷۸﴾ قُلْ يُحْيِيهَا الَّذِي أَنْشَأَهَا أَوَّلَ مَرَّةٍ وَهُوَ بِكُلِّ خَلْقٍ عَلِيمٌ ﴿۷۹﴾ الَّذِي جَعَلَ لَكُمْ مِنَ الشَّجَرِ الْأَخْضَرِ نَارًا فَإِذَا أَنْتُمْ مِنْهُ تُوقِدُونَ ﴿۸۰﴾ أَوَلَيْسَ الَّذِي خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ بِقَادِرٍ عَلَى أَنْ يَخْلُقَ مِثْلَهُمْ بَلَى وَهُوَ الْخَلَّاقُ الْعَلِيمُ ﴿۸۱﴾ إِنَّمَا أَمْرُهُ إِذَا أَرَادَ شَيْئًا أَنْ يَقُولَ لَهُ كُنْ فَيَكُونُ ﴿۸۲﴾ فَسُبْحَانَ الَّذِي بِيَدِهِ مَلَكُوتُ كُلِّ شَيْءٍ وَإِلَيْهِ تُرْجَعُونَ ﴿۸۳﴾
(کسی که منکر معاد است) در حالی که آفرینش اولیه خود را فراموش کرده است برای ما مثلی (جاهلانه) زد و گفت کیست که این استخوانهای پوسیده را زنده کند؟ ای پیغمبر بگو آن خدایی استخوانهای پوسیده را زنده میکند که اولین بار به آنها حیات بخشید و او به تمام مخلوقات خود دانا است و همان خدایی که از درخت سبز برای شما آتش به وجود آورده که آن را برافروزید آیا کسی که آسمانها و زمین را آفریده است قادر نیست افراد بشر را دوباره زنده کند؟ آری (قادر است) و او آفریننده و دانا است.
فرمان نافذ خدا چنین است که اگر اراده کند چیزی موجود باشد فوری بوجود میآید (و به هیچ مقدمهای احتیاج ندارد) پس پاک و منزه است خدایی که اختیار هر چیز بدست او است و همه شما بسوی او برمیگردید.
سوره زمر آیات 8 و 9
وَإِذَا مَسَّ الْإِنْسَانَ ضُرٌّ دَعَا رَبَّهُ مُنِيبًا إِلَيْهِ ثُمَّ إِذَا خَوَّلَهُ نِعْمَةً مِنْهُ نَسِيَ مَا كَانَ يَدْعُو إِلَيْهِ مِنْ قَبْلُ وَجَعَلَ لِلَّهِ أَنْدَادًا لِيُضِلَّ عَنْ سَبِيلِهِ قُلْ تَمَتَّعْ بِكُفْرِكَ قَلِيلًا إِنَّكَ مِنْ أَصْحَابِ النَّارِ ﴿۸﴾ أَمَّنْ هُوَ قَانِتٌ آنَاءَ اللَّيْلِ سَاجِدًا وَقَائِمًا يَحْذَرُ الْآخِرَةَ وَيَرْجُو رَحْمَةَ رَبِّهِ قُلْ هَلْ يَسْتَوِي الَّذِينَ يَعْلَمُونَ وَالَّذِينَ لَا يَعْلَمُونَ إِنَّمَا يَتَذَكَّرُ أُولُو الْأَلْبَابِ ﴿۹﴾
اگر به انسان مصیبت و رنجی برسد پروردگارش را میخواند و توبه و انابه می کند و پس از آن که خدا به او نعمتی بخشید خدایی را که قبلا میخواند فراموش میکند و برایش شریکهایی قرار میدهد تا مردم را از راه خدا گمراه کند.(به این شخص) بگو به وسیله کفر اندکی در دنیا بهرهمند شو همانا که تو از اهل آتشی. آیا کسی که ساعات شب را با سجده و قیام به عبادت میپردازد و از عذاب آخرت میترسد و به رحمت پروردگارش امیدوار است (با آن کس که شب و روز مشغول گناه میباشد، یکسان است؟) ای پیغمبر بگو آیا دانایان با نادانان یکساننند؟ ( نه، ولی) این حقیقت را فقط خردمندان درک میکنند.
سوره زمر آیات 10 و 11 و 12 و 13
قُلْ يَا عِبَادِ الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا رَبَّكُمْ لِلَّذِينَ أَحْسَنُوا فِي هَذِهِ الدُّنْيَا حَسَنَةٌ وَأَرْضُ اللَّهِ وَاسِعَةٌ إِنَّمَا يُوَفَّى الصَّابِرُونَ أَجْرَهُمْ بِغَيْرِ حِسَابٍ ﴿۱۰﴾ قُلْ إِنِّي أُمِرْتُ أَنْ أَعْبُدَ اللَّهَ مُخْلِصًا لَهُ الدِّينَ ﴿۱۱﴾ وَأُمِرْتُ لِأَنْ أَكُونَ أَوَّلَ الْمُسْلِمِينَ ﴿۱۲﴾ قُلْ إِنِّي أَخَافُ إِنْ عَصَيْتُ رَبِّي عَذَابَ يَوْمٍ عَظِيمٍ ﴿۱۳﴾
بگو ای بندگان من که ایمان آوردهاید خدا ترس و پرهیزکار باشید. برای کسانی که در این دنیا کارهای نیک انجام میدهند پاداش نيك است. زمین خدا پهناور است (اگر در محلی نتوانستید به وظایف دینی خود عمل کنید) به سرزمین دیگری هجرت کنید و در شدائد صبر کنید که صابران به طور کامل و بیحساب به اجر و پاداش خود میرسند. (ای پیغمبر) بگو من مأمورم که فقط خدا را پرستش کنم و دینم را برای او خالص گردانم و مأمورم که سرآمد همه مسلمین باشم. و نیز بگو اگر نافرمانی پروردگارم را بکنم از عذاب روز قیامت میترسم.